AniekMoonen_JongeKlimaatbeweging
Aniek Moonen - Nederlandse Verenging Voor Duurzaamheid
Terug naar overzicht

Doe mee met Kerstdebat Jonge Klimaatbeweging

23 December 2022
De Geertekerk - Utrecht
Betrekken van jongeren, Beleidsbeïnvloeding, Duurzaamheid

Naar een duurzame klimaatbestendige toekomst

Aniek Moonen is voorzitter van de Jonge Klimaatbeweging, de koepelorganisatie die één miljoen Nederlandse jongeren vertegenwoordigt. De beweging is aanhanger van het begrip brede welvaart, en bepleit die manier van kijken om klimaatrechtvaardigheid dichterbij te brengen. Moonen is één van de tafelgasten op het Kerstdebat op 23 december 2022.

  • Dit Artikel komt uit de Movisie Nieuwsbrief en is geschreven door Marcel Ham. Klik hieronder op de blauwe knop voor het hele artikel

Moonen is nog maar net terug uit Sharm El-Sheikh als ze aanschuift voor een gesprek over het Kerstdebat van Movisie. De klimaattop was een bijzondere ervaring, zeker in vergelijking met die van vorig jaar in Glasgow. ‘Toen was er echt momentum om alles wat er in de maanden en jaren ervoor al was voorbereid, af te sluiten tijdens de top. Dit was een ander type klimaattop: we moesten vanaf nul beginnen.’

Gescheiden werelden

‘Er bestaan twee gigantisch gescheiden werelden’, moest ze ook tijdens de klimaattop constateren: ‘Eentje waarin de urgentie meer dan ooit gevoeld wordt en eentje waarin men zegt: ‘Na mij de zondvloed, ik ga nu echt niet inleveren.’ En dan heb ik het niet alleen over individuele mensen die ik sprak, het zijn ook echt hele landen die zo’n houding hebben. China is daar een bekend voorbeeld van, maar het geldt ook voor de Verenigde Staten en Saudi-Arabië. Europa heeft ook lang zo’n insteek gehad, maar dat is wel aan het veranderen.

Doorbraak forceren

Daarmee komt het gesprek op klimaatrechtvaardigheid. De Jonge Klimaatbeweging pleit in hun Jonge Klimaatagenda, een toekomstvisie voor Nederland, voor brede welvaart. Door daar op te sturen, in plaats van alleen financiële welvaart, kunnen we wellicht een doorbraak forceren voor problemen die we vooralsnog niet opgelost krijgen. Dat gaat langs twee lijnen: ‘Ten eerste betrekt het andere maatstaven dan alleen financiële. Traditioneel bepaalt het financiële plaatje de beleidskeuzes. Maar kijk je breder, ook naar effecten voor natuur, biodiversiteit en het sociale kapitaal bijvoorbeeld, dan kunnen keuzes anders uitvallen.’

Veroorzaker en slachtoffer

Dat er een compensatiefonds gaat komen, ziet Moonen als een lichtpuntje. ‘Het is echt bijzonder dat dit agendapunt niet is doorgeschoven. Voor de landen die nu al groot slachtoffer zijn is de komst van het schadefonds belangrijk nieuws, ook al is nog niet duidelijk wanneer en voor wie het precies zal zijn.'

Het komende jaar wordt verder uitgewerkt welke landen compensatie zullen ontvangen en welke landen moeten gaan betalen. ‘Of’, zo scherpt Moonen aan, ‘welke landen er misschien gaan ontvangen, terwijl ze ook moeten betalen.’ Ze noemt weer China als voorbeeld: wij zien dat land als veroorzaker, terwijl ze zichzelf vooral als slachtoffer zien. ‘Een compromis met betalen voor hetgeen je veroorzaakt en ontvangen voor waar je slachtoffer van bent, kan helpen om eruit te komen. Dit kan bovendien ook interessant zijn voor Nederland: als we bedenken dat ook wij nu al slachtoffer zijn, en de komende jaren misschien nog wel vaker worden.

Toekomstbeeld

Vanuit die blik van brede welvaart, ook voor toekomstige generaties, schreef de Jonge Klimaatbeweging de Jonge Klimaatagenda: een toekomstdroom voor het Nederland van 2040. Hoe werken onze economie en ons energiesysteem, hoe gaan we met de natuur om en hoe wonen, reizen, eten en leren we? In die droom gaan het terugdringen van de klimaatverandering en een rechtvaardiger, socialer Nederland samen.

Armoede bestaat (straks) niet meer?

Het toekomstbeeld laat zien dat een kleinere voetafdruk prima samen kan gaan met meer geluk. ‘Laat ik vooropstellen dat armoede in een rechtvaardige toekomst niet tot nauwelijks bestaat’, haast Moonen zich te zeggen, ‘maar als je kijkt naar het bezit en consumptiegedrag, dan is duidelijk dat voor de meeste Nederlanders meer geld niet gelukkiger maakt. In Nederland zijn het inkomen en het bestedingspatroon de afgelopen zestig jaar enorm gestegen, maar de welvaart is gevoelsmatig niet veranderd.’

Programma Kerstdebat 2022

De kloof tussen arm en rijk neemt steeds verder toe. Hoe dragen we er zorg voor dat de klimaatcrisis en de daarmee gepaard gaande energietransitie niet leidt tot nog meer armoede en uitsluiting, zowel hier als elders op de wereld? Hoe kunnen we de energietransitie sociaal inclusief vormgeven? Hoe kunnen we als samenleving (zowel inwoner als overheid) vorm geven aan klimaatrechtvaardigheid? Diverse sprekers en deskundigen gaan met elkaar in gesprek over de bovenstaande vraagstukken.