Bijen bijten bloemen en Maaien hoeft niet (zo)

Hommels behoren tot de grotere en behaarde solitaire bijen. Zij zoemen niet gewoon maar wat rond in onze tuinen, maar zijn doelbewust bezig met het bekijken van planten om vast te stellen welke bloemen de meeste nectar en pollen bevatten. Ze laten geursporen achter om aan te geven welke bloemen ze al hebben bezocht.

Bijen bijten bloemen

Uit nieuw onderzoek is gebleken dat hommels piepkleine sneetjes in bladeren bijten. In het vroege voorjaar kunnen ze bloemen zo aansporen om tot wel een maand eerder dan gebruikelijk te gaan bloeien.

Hommels manipuleren bloemen om in deze tijd van wereldwijd stijgende temperaturen toch voldoende voedsel te hebben, als ze uit hun winterslaap worden gewekt. In het vroege voorjaar leven deze insecten vrijwel uitsluitend van pollen.

De vondst kan een opsteker zijn voor de menselijke voedselproductie. Als je in staat bent om hun gewassen ertoe te bewegen eerder te gaan bloeien, dan zou dat de voedselproductie van sommige gewassen aanzienlijk kunnen vergroten.

vroege bloei dankzij hommels
vroege bloei dankzij hommels

bloemen bloeien twee tot 4 weken eerder

Uit het onderzoek blijkt dat de kleine gaatjes in de bladeren de zwarte mosterdplanten aanspoorden om twee weken eerder dan gebruikelijk te bloeien, terwijl de tomatenplanten een maand eerder dan normaal in bloei kwamen te staan. Maar noch de planten noch de bestuivers hebben enig voordeel van de relatie als ze hun agenda niet op elkaar afstemmen. Dus hebben beide organismen manieren ontwikkeld om met elkaar te communiceren. “In zekere zin geven de bijen aan dat ze voedsel nodig hebben. Ze zeggen: ‘Kun je alsjeblieft beginnen met bloeien, dan zullen wij jullie bevruchten.”

Is het met een geurspoor? Is het een hormonale reactie? Dat is nog onbekend en dus een reden voor nieuw onderzoek.

Maaien hoeft niet (zo)

met dank aan Anthonie Stip van de Vlinderstichting

Het is goed raak met het groenbeheer de laatste tijd. In de media verschijnen berichten over kort en klein gemaaide plantsoenen, stadsparken en bermen. In Rotterdam werd een stukje door vrijwilligers onderhouden stadsnatuur ‘per ongeluk’ gemaaid, ondanks duidelijke bordjes. Jarenlange inspanning door maaibeheer met de zeis werd in één klap om zeep geholpen. In Utrecht werd het gemeentelijk gazon gemaaid bij inwoners die de gemeente weken eerder hadden aangeboden het stukje groen graag in zelfbeheer te nemen, met het oog op planten en dieren. En ik kan nog wel even doorgaan Duizenden publieke gazons worden ondanks de recorddroogte nog gewoon volgens het oude schema gemaaid. Gemillimeterd alsof er niets aan de hand is. Met zandwoestijnen tot gevolg.

maai me niet
maai me niet

Het kan anders

Er zijn tal van gemeenten die wél rekening houden met planten en dieren in het beheer van het openbaar groen. Die de bermen nog niet gemaaid hebben, op een veiligheidsstrook direct langs de weg na. Als we maar willen investeren in insecten en veel meer biodiversiteit. Veel ideeen om het maaien uit te stellen of om het anders te doen:

  • Plaats een MaaiMeNietje, een bord in de berm die vraagt of er nog even gewacht kan worden met maaien. Of een ander bordje waarop duidelijk staat dat de berm of adoptiegroen gemaaid wordt door de buurt of vrijwilligersgroep.
  • De Vlinderstichting heeft Kleurkeur ontwikkeld, de nieuwe standaard voor ecologisch bermbeheer. Voor gemeentes, aannemers en groenbeheerders
  • Gefaseerd maaien, zowel in ruimte als in tijd, zodat er zones ontstaan die goed gemaaid blijven (voor de verkeersveiligheid bijvoorbeeld), maar ook zones die 1 of twee of 3 keer per jaar gemaaid worden zodat er altijd iets te bloeien is, of een overjarig plekje voor insecten om eitjes af te zetten.