De baard van koning Winter: IJshaar

Een extra wintertip dit keer in Groenbezig.nl Er wordt IJSHAAR gesignaleerd in het bos.

Dit zeer zeldzame verschijnsel, ook wel genoemd ‘de baard van koning Winter’ is alleen te zien als alle omstandigheden ideaal zijn (gaan we verderop op in). De afgelopen paar dagen waren deze omstandigheden er. Als natuurfotograaf stond dit fenomeen al jaren op mijn verlanglijstje. Ik was dan ook zeer enthousiast dat ik het nu op twee achtereenvolgende dagen tijdens een boswandeling kon waarnemen.

Het geluk van de fotograaf, ijshaar in de zon voordat het kan smelten.

De ideale omstandigheden

Wat zijn de ideale omstandigheden en waar moet je op letten in het bos?

IJshaar vind je vooral als er een hoge luchtvochtigheid is en het een paar graden vriest. De meeste kans heb je ’s morgens vroeg op schaduwrijke plekken in bossen met loofbomen. Let op: een beetje zon en de fragiele draden smelten weg.

Een tip: als er rijp op de velden te zien is, kun je in het bos ook vaak ijshaar waarnemen.

Wel goed om je heen kijken, het meeste ijshaar zie je op de grond op dode takken.

Wat is ijshaar precies?

Jet Nieboer van de natuurorganisatie IJssellandschap legt uit:

“In dood kernhout zitten schimmels die water afscheiden. Dat water wordt door piepkleine gaatjes in het hout naar buiten gedrukt. Door de huidige hoge luchtvochtigheid verdampt het water niet als het naar buiten komt en kan het bevriezen. Omdat de schimmels vocht blijven produceren, blijft er water door die gaatjes naar buiten komen en kan het ‘haar’ écht groeien”.

Goed om te weten: ijshaar groeit alleen op dode takken van loofbomen, met name van de eik en de beuk. Want alleen in die bomen groeit het rozeblauwig waskorstje, de schimmel die ijshaar produceert. De schimmels helpen mee bij de afbraak van dood hout, zodat het weer opgenomen kan worden in de voedselcyclus.

Nog een klein foto impressie van de twee dagen waarop ik het ijshaar mocht waarnemen.