‘Land van Ons’, herstel van ons boerenlandschap
Voor veel groene vrijwilligers is ‘Land van Ons’ een onbekend iets. De meeste groene vrijwilligers werken in natuurgebieden. De vrijwilligers van ‘Land van Ons’ doen het anders: ‘Land van Ons’ is een burgercoöperatie die intensief beheerde landbouwgronden aankoopt. Daarna zoekt men een boer/pachter die wil boeren en samen wil werken met vrijwilligers aan het herstel van de biodiversiteit op de landbouwgrond.
In Overijssel heeft ‘Land van Ons’ 2 percelen aangekocht, namelijk in Hasselt en in Lettele. Groenbezig.nl nam een kijkje.
Eerst wat algemene cijfers over landbouwgrond en natuurterreinen (bron CBS)
Nederland beschikt over 2,2 miljoen hectare landbouwgrond. Dat is 54% van de totale grondoppervlakte. Ongeveer 90.000 hectare daarvan werd eind 2023 gecertificeerd biologisch beheerd. Dat is ongeveer 4,5% van alle beschikbare landbouwgrond. De overheid wil dat per 2030 15% van de landbouwgrond biologisch beheerd wordt. Nog een lange weg te gaan dus.
Nederland kent ongeveer een half miljoen hectare grondoppervlakte aan bos en andere natuurlijke terreinen. Dit is 12% van de totaal beschikbare ruimte.
Wat kan ‘Land van Ons’ doen, om aan die 15% biologisch beheerde landbouwgrond te komen.
‘Land van Ons’ formuleert het zelf als volgt op haar website:
Politiek draait om de korte termijn. Al tientallen jaren worden beleidsrapporten gemaakt om de landbouw natuurvriendelijker te maken, maar het komt nauwelijks van de grond. Waarom langs de zijlijn staan wachten, als we met elkaar het potentieel hebben een verandering in te zetten.
Laten we zelf het heft in handen nemen! Als iets je eigendom is, krijg je een andere verantwoordelijkheid. Je bent meer betrokken. Je gaat beter begrijpen wat er aan de hand is. Wij geloven dat dit tot gedragsverandering bij burgers zal leiden. Dat dit idee aanslaat, blijkt wel uit de groei van het aantal deelnemers. We zijn half november 2019 begonnen. Eind december 2019 hadden we 700 deelnemers en inmiddels staat de teller op meer dan 28.000!
Deze 28.000 deelnemers hebben nu samen ongeveer 311 hectare grond in bezit, verdeeld over 23 locaties door heel Nederland. Daarmee hebben ze toch al heel wat bereikt in 5 jaar. Helemaal als je bedenkt dat dit allemaal groen vrijwilligerswerk is.
De ambitie ligt echter veel hoger. Als stip op de horizon heeft ‘Land van Ons’ het over 300.000 hectare biologische beheerde landbouwgrond in eigendom. Dat is de genoemde 15% die de overheid nastreeft.
Hoe werkt het in de praktijk op de locaties
Na de aankoop van de grond wordt een perceelteam van vrijwilligers gevormd. Dit team bestaat uit 3 tot 5 vrijwilligers. Deze vrijwilligers beschikken over een bepaalde deskundigheid bijvoorbeeld op het gebied van ecologie. Het perceelteam zorgt samen met de boer en een landelijk team van ‘Land van Ons’ voor een beheer- en ontwikkelplan voor de locatie, dit om te zorgen voor de terugkeer de biodiversiteit. Tevens zorgt men voor monitoring van dat plan.
De pachter kan dankzij de realistische pachtprijs biologisch boeren of de omslag maken.
Naast het perceelteam werken er meer vrijwilligers mee aan het herstelplan bijvoorbeeld door houtwallen en heggen te planten of een poel aan te leggen. Voor de monitoring worden ook vaak afspraken gemaakt met vrijwilligers van andere organisaties zoals b.v. de vlinderstichting.
Het perceel in Hasselt
Een bijzondere situatie is de aankoop van grond in Hasselt. Feitelijk heeft ‘Land van Ons’ met de aanschaf van dit perceel landbouwgrond gekocht dat al biologisch beheerd werd.
Na meer dan 24 jaar biologisch boeren, is bij biologisch melkveehouder en fervent weidevogelaar Freddie Aalberts de wens ontstaan om binnen een paar jaar te stoppen met het bedrijf en te genieten van een welverdiend pensioen. Een opvolger die ook biologische verder wilde gaan kon hij niet vinden. Het risico was groot dat de grond de biologische status zou verliezen.
Om er zeker van te zijn dat hun levenswerk voortgezet wordt en in goede handen is, hebben Freddie en zijn vrouw Erna contact gezocht met ‘Land van Ons’. Samen zijn ze op zoek gegaan naar een opvolger. Die vonden ze in Robert en Klarieke Kuiper. Doordat ‘Land van Ons’ eigenaar van de grond is geworden, een realistische pachtprijs vraagt én betrokken blijft, is het voor Robert en Klarieke makkelijker om de biologische bedrijfsvoering voort te zetten.
Het perceel in Lettele
In Lettele betreft het een perceel grond grenzend aan het land van Rick en Arjuna Huis in ’t Veld die al jaren bezig waren met biologisch boeren. In 2020 won het stel zelfs de prijs voor de groenste ondernemer in Overijssel. Een aangrenzend perceel kwam vrij en contact tussen het boerenstel en ‘Land van Ons’ heeft ertoe geleid dat ‘Land van Ons’ dit perceel aankocht.
Ook hier werden direct vrijwilligers geworven voor een perceelteam en kon men aan de slag met de plannen om dit perceel te verbeteren. Inmiddels is het perceel omringd door heggen en houtwallen en is er een poel gegraven. Over de interesse van vrijwilligers om mee te werken mogen we niet klagen zegt Michiel Bussink, perceelscoördinator namens ‘Land van Ons’. “We krijgen heel veel aanmeldingen als we weer eens aan de slag moeten op het perceel”.
Wat kunnen Overijsselse groene vrijwilligers betekenen voor het Land van Ons?
Via de website van Het Land van Ons kun je je aanmelden als lid van ‘Land van Ons’. Dit kost € 30,- per jaar waarvan jaarlijks €10,- besteed wordt om grond namens jou aan te kopen.
Ook kun je ervoor kiezen om daarnaast zelf grond aan te kopen. Het bedrag waarvoor je wilt kopen bepaal je helemaal zelf. Er zit geen boven- en geen ondergrens aan.
En natuurlijk kun je ook meewerken als vrijwilliger op één van de locaties.
Alle info kun je vinden op de website landvanons.nl
