Arend Spijker praat tijdens 'Dineren en leren' over verstoring door vaarrecreatie op de Vecht
Natuur en Milieu ‘De Vechtstreek’ strijdt al jaren tegen het verstoren van Natura2000 gebieden door de toenemende vaarrecreatie op de Vecht. Arend Spijker, bestuurslid van de organisatie, schoof aan bij een bijeenkomst ‘Dineren en Leren’ en legde dat probleem letterlijk op tafel.
Varen in Natura2000 gebied
Wie bij Ommen de Vecht oversteekt, ziet nu maar weinig activiteit op het water. “In de zomer is dat wel anders”, zegt Arend, “dan wordt er hier druk gevaren. Met motorboten, kano’s, sup boards, speedboten. Maar grote delen van de Vecht en het omliggende gebied zijn aangewezen als Natura2000 gebied; gebieden met soorten en habitattypen die vanuit Europees oogpunt bescherming nodig hebben. We zien daar verstoring van rustgebieden, vernielde nesten, maar ook de aanleg van nieuwe aanlegsteigers op allerlei plekken die nog meer vaarrecreatie zullen opleveren.”
De Omgevingswet
Het afgelopen jaar organiseerde Natuur en Milieu Overijssel bijeenkomsten met de titel ‘Dineren en Leren’. Deelnemers kregen onder het genot van een vegetarisch diner een korte introductie in de Omgevingswet van Omgevingswet-expert Dick Spel. Daarna gingen ze aan de slag met door hen zelf aangedragen praktijksituaties. De Omgevingswet werd op 1 januari 2024 van kracht en vervangt een aantal oude wetten en bevat regels die betrekking hebben op onze leefomgeving. Zo is de oude Wet Natuurbescherming nu onderdeel van de Omgevingswet.
Waterschappen
Arend: “Ik werd getriggerd door het woord ‘Omgevingswet’. Daarvan weten nog niet helemaal wat we er als groene organisatie mee kunnen en hoe het allemaal werkt. Er is ook nog weinig jurisprudentie. Ik wilde dus meer weten over de kansen die de wet ons als een groene organisatie biedt om invloed uit te oefenen. Het praktijkprobleem dat ik ter tafel bracht, ‘het verstoren van Natura2000 gebieden door vaarrecreatie’, is complex. We hebben te maken met de gemeentes en de Omgevingswet, maar ook met twee waterschappen met hun vaarbesluiten en de Waterschapswet.
Meer steigers betekent meer varen
Welke zaken moet je waar aankaarten? De Omgevingswet regelt zaken rond Natura2000 gebieden. Arend: “Maar hoe zit het met aanlegsteigers? Het waterschap tolereert nu de komst van nieuwe aanlegsteigers zolang de watervoering en waterkwaliteit niet wordt bedreigd. Dat leidt tot meer vaarrecreatie. Natuur en Milieu ‘De Vechtsteek’ heeft (samen met andere groene organisaties, die samenwerken in het Groenplatform Vecht) jaren terug al een ‘rust- en druktekaart’ voor de Vecht genaakt. Ze onderscheidt ecologische zones met hoge natuurwaarden, waar je naar rust zou moeten streven, en gebieden waar de kans op verstoring klein is en er dus meer drukte mag zijn. Die kaart werd breed omarmd door iedereen, maar is nooit officieel beleid geworden. Moeten we eens een proefproces beginnen? Ik weet het niet. Dat is kostbaar en wat is de kans van slagen?”
Handhaving van belang
Een ander punt is de handhaving op het water: aanleggen op plaatsen waar het niet mag en te hoge vaarsnelheden. Dat gebeurt nu nauwelijks meer. Arend: “Toch is iedereen, ook tijdens ‘Dineren en Leren’ het er over eens dat het juist erg belangrijk is. Want als je bepaald gedrag te lang tolereert dan is het op een gegeven moment gewoon te laat om er tegen op te treden. Natuur en Milieu ‘De Vechtstreek’ werkt dan ook aan een soort ‘zwartboek’, waarin we foto’s van overtredingen verzamelen. Met zo’n zwartboek kunnen we naar de politiek stappen.
Stap uit je eigen bubbel
Leverde het ‘Dineren en Leren” hem de antwoorden op zijn vragen? Arend: ”Daar hoop je natuurlijk wel een beetje op. Tegelijkertijd weet je eigenlijk ook wel dat het zo niet werkt. En toch is het goed om te doen. Ik beveel het iedereen aan. Je stapt even uit je eigen bubbel, deelt je verhaal, hoort de reacties van anderen. Je hoopt nu dat beleidswerkers het oppikken en dat de politiek er over doorpraat. Dat er iets in beweging komt; dat er een soort sneeuwbal-effect optreedt.
Meer weten over de Omgevingswet?
Dineren en Leren werd mede mogelijk gemaakt door de Groene Bondgenoten. Meer weten over de Omgevingswet? Op de website van de Groene bondgenoten vind je een handige 'Toolbox Omgevingswet voor groene vrijwilligers'. Je leest er over de Omgevingswet en hoe deze het natuur- en milieubeleid van jouw gemeente beïnvloedt en hoe je invloed kunt uitoefenen.
