Eric Mahieu: ‘’Je moet insecten zien als toffe tuinbewoners’’
Biodiversiteit is de soortenrijkdom in het leven, van bacteriën, schimmels en planten tot dieren en regenwoud. Al deze soorten werken samen in een ecosysteem en zorgen zo voor evenwicht in de natuur. Waarom is biodiversiteit belangrijk en wat kunnen we zelf doen tegen de achteruitgang van soorten? In deze serie laten we professionals en vrijwilligers aan het woord over de stand van zaken rondom biodiversiteit in Nederland en hun werk op dit gebied. Zij geven tips en advies om biodiversiteit te verbeteren. In deze aflevering vertelt Eric Mahieu van de Zeeuwse Milieufederatie over zijn werk als programmamanager Deltawateren, als imker én over zijn vrijwilligerswerk.
Je zet je op verschillende manier in voor het behoud van biodiversiteit. Waarom ben je dit gaan doen?
‘’Ik woon in Zeeland, midden in het landelijk gebied. Deze plek ligt in het boerenland en staat dus erg dicht bij de voedselproductie. Naast idyllisch is dat heel confronterend. Het gaat namelijk om een technologische en industriële methode van voedselproductie. Ik schrok van de impact hiervan en dat prikkelde mij om iets te gaan doen.’’
Wat ben je precies gaan doen?
‘’Ik ben honingbijen gaan houden. Over deze speciale dieren wilde ik meer leren. Hierdoor ben ik me ook gaan verdiepen in de wilde bij, hommels, wespen en zweefvliegen; alles dat bij het houden van honingbijen komt kijken. Ik werd als voorzitter betrokken bij twee lokale imkerverenigingen en werd lid van de commissie Biodiversiteit van de Nederlandse Bijenhouders-vereniging. Hier ben ik ook ambassadeur biodiversiteit geworden. We proberen bewustwording over dit onderwerp te creëren bij bijenhouders.
Een imker is een graag gezien persoon, dit opent veel deuren. Ik houd me daarom bezig met milieueducatie voor kinderen of groepen mensen. Ik word regelmatig uitgenodigd om een lezing te geven. Op die manier ga ik als een soort reizende vrijwilliger langs buurthuizen en basisscholen. Hier vertel ik over het belang van biodiversiteit en probeer ik deze boodschap verder te brengen. Ik vind het belangrijk om dit te doen.’’
Waarom is dit belangrijk om te doen?
‘’Samen zijn we het besef kwijtgeraakt van hoe belangrijk het is om goed voor het milieu en de biodiversiteit te zorgen. Dit valt mij dagelijks op. Als imker kom ik bij mensen thuis, wanneer er een bijenzwerm in iemands tuin gevonden wordt. Heel weinig mensen weten hoe het met bijen en insecten werkt, waarom een bijenvolk bijvoorbeeld zwermt. Mensen vinden het moeilijk om een omgeving te bekijken met een blik vanuit de insecten. Terwijl, als we het over biodiversiteit hebben, alles rondom die insecten leeft. In Nederland leven ongeveer 360 soorten wilde bijen, die net als wespen nuttig zijn voor ons ecosysteem.’’
Naast je werk als imker ben je vrijwilliger bij Stichting Landschapsbeheer Zeeland en werkzaam als programmamanager deltawateren bij de Zeeuwse Milieufederatie. Wat doe je hier precies?
‘’Met de Stichting Landschapsbeheer Zeeland hebben we bijvoorbeeld meegedaan aan het PARTRIDGE-project. Hiermee introduceren we biodiversiteit op het boerenland, met de patrijs als indicator. Dit is in Zeeland een iconische vogel. Het doel van het project is om de achteruitgang van de patrijs in Europa te stoppen en dertig procent meer biodiversiteit te realiseren. Door het tellen van patrijzen en hazen kunnen we zien of maatregelen rondom biodiversiteit in het buitengebied effect hebben of niet. Een patrijs moet iets te eten hebben, zoals insecten. Door iets te doen voor de insecten wordt het hele systeem geholpen.
Als programmamanager bij de Zeeuwse Milieufederatie houd ik me bezig met alles rondom water in Zeeland, van PFAS en verdroging tot de zeespiegelstijging. Ik kom op allerlei fronten op voor de belangen van de natuur, tijdens overleggen met de talloze partijen die iets willen doen in Zeeland. Dat kan gaan over visserij, de energietransitie of vervuiling door de industrie en havens. Tegenover deze grote krachten is het goed om te voelen dat je soms door veel kleine factoren zelf ook écht dingen kunt veranderen.’’
Wat is de huidige stand van zaken rondom biodiversiteit?
‘’Deze vind ik ernstig. Als ik om me heen kijk, zie ik dat veel mensen hun best doen en zich inzetten voor het behoud van soorten. Maar in het grote geheel zien we neergang van biodiversiteit. Uit de resultaten van het patrijzenproject zagen dat we dat de patrijzenstand gelijk bleef op de plekken waar keihard is gewerkt en veel is gedaan. Vergeleken met de rest van Zeeland is dat fantastisch, want overal storten de aantallen in. Maar het is niet goed als we blij moeten zijn met gelijkstand.’’
Op welke manier kan iemand zich inzetten voor het behoud van biodiversiteit?
‘’Dat kun je op veel verschillende manieren doen, bijvoorbeeld door activistisch te zijn, petities te tekenen of je als vrijwilliger aan te sluiten bij verschillende initiatieven. Vrijwilligersfuncties kosten energie, maar het is mooi om te zien dat je iets kunt aanzwengelen zodat andere mensen dit vervolgens ook oppakken. Samen kun je hierdoor echt iets van de grond krijgen.
Een andere tip is om niet te netjes te zijn in je eigen tuin. Biodiversiteit gaat om diversiteit op alle fronten, dus in je tuin, de berm en op het boerenland. Als we hier zorgen voor de terugkeer of het ontstaan van verschillende soorten, door bijvoorbeeld maar deels te maaien, krijg je automatisch flora en fauna die hier weer van profiteren. Zorg dus bijvoorbeeld ook voor natuurlijke nestmogelijkheden voor insecten.’’
Heeft het zin om dit te doen?
‘’De afgelopen zes jaar heb ik in onze tuin de ruimte gegeven aan insecten. Ik zie hier dat dit zeker zin heeft. Talloze sluipwespen, die hier een paar jaar geleden niet te zien waren, profiteren hiervan. Zelfs op een klein stuk land, midden in de kaalgeschoren polder, heeft het zin om dit te doen.
Onze manier van denken over insecten moet veranderen. Insecten zijn geen vijanden maar toffe tuinbewoners. Door dit te omarmen, geloof ik dat we anderen meekrijgen en steeds meer mensen kunnen bereiken met deze boodschap. Ik zie veel mooie initiatieven ontstaan rondom het behoud van biodiversiteit. Het teweegbrengen van verandering en een andere denkwijze zijn mijn motivatie voor mijn werk.’’
