De voedselwal

BIO-boeren met veel aandacht voor biodiversiteit

In 2020 wonnen Rick en Arjuna Huis in ’t Veld uit Lettele met hun Melkbrouwerij de Groene Twinkeling, een prijs voor de groenste ondernemer van Overijssel. Zij wonnen de prijs omdat zij  in verhouding veel doen aan biodiversiteit. Daarnaast vond de jury het bijzonder dat er een mogelijkheid bestaat om lid te worden van de boerderij. 

Lid worden van een boerderij…. Hoe werkt dat dan? Wat doen die leden dan? Groenbezig ging kijken in Lettele

door Nico Kloek

Welkom op de Melkbrouwerij

Als ik het erf van de boerderij op rijd vallen me een paar zaken direct op. Een open stal, een dame die met melkflessen aan het rammelen is in wat een klein winkeltje lijkt. Ik verwacht een jongeman van begin 30 maar ik word ontvangen door een wat oudere man. De vader van Rick. Maar vrij snel zit ik met Rick achter een kop koffie aan de keukentafel. Zijn vader is al weer aan het werk gegaan op de boerderij zie ik als ik later weer buiten kom voor een rondleiding.

Rick begon 5 jaar geleden na een opleiding landschapsinrichting op het bedrijf van zijn ouders en schakelde samen met echtgenote Arjuna meteen over naar een biologische bedrijfsvoering.

Kort samen gevat betekent dat: biologisch voer, diervriendelijk dus meer ruimte voor de dieren, minder vaak antibiotica (de Melkbrouwerij gebruikt zelfs geen antibiotica meer) en zo nog een paar zaken.

Rick & Arjuna Huis in 't Veld
Rick & Arjuna Huis in 't Veld

Een boerderij met leden

Aan de keukentafel vertelt Rick dat ze op dit moment al 100 gezinnen hebben die lid van de boerderij zijn. “Leden betalen een symbolisch bedrag van 10 euro per jaar en zijn dan altijd welkom in de open stal om over de schouder van ons mee te kijken. Ook kunnen ze altijd, 7 dagen per week, terecht in de kleine zelfbedieningswinkel met zuivel en vlees. Ze noteren zelf wat ze meenemen en 1 keer per maand wordt dat gefactureerd.”

Maar leden doen vaak meer.

Rick en Arjuna besteden veel tijd aan het opzetten van projecten. Dit kunnen ze mede doen omdat de vader van Rick veel mee helpt op de boerderij. De aanleg van 1 hectare voedselwal is zo’n project (zie foto boven dit artikel). In 2019 werd deze wal met behulp van vrijwilligers aangelegd. Rick en Arjuna doen daarvoor een oproep onder hun leden en in hun vriendenkring om een dag mee te werken. Dit leverde voldoende vrijwilligers op om dit project te realiseren.

Het is de bedoeling dat de voedselwal uiteindelijk wordt aangesloten op bestaande wandelroutes in de directe omgeving.

De aanleg van de voedselwal
De aanleg van de voedselwal

Land van Ons

Het project de voedselwal maakt wel duidelijk dat biologisch boeren meer grond kost. Rick vertelt “ja, biologisch boeren kost meer ruimte, helemaal op de manier waarop wij dat doen met veel aandacht voor biodiversiteit.”

In dat kader heeft de Melkbrouwerij recentelijk via “Land van ons”een uitbreiding van 4 hectare grond kunnen realiseren.

Land van ons is een coöperatie van burgers die landbouwgrond opkoopt met als doel deze duurzamer en vooral met meer biodiversiteit in te zetten als cultuurgrond, dus grond die bewerkt wordt en waar producten af komen voor ons dagelijks bestaan. Land van ons heeft nabij de Melkbrouwerij 4 hectare grond gekocht en verpacht deze tegen een lage prijs aan de Melkbrouwerij. In ruil voor de lage prijs zorgt de Melkbrouwerij dat ze meer kunnen doen voor biodiversiteit en het landschap.

Lettelerleide, Land van Ons en de Melkbrouwerij willen in gesprek over een meer natuurlijke oever
Lettelerleide, Land van Ons en de Melkbrouwerij willen in gesprek over een meer natuurlijke oever

Uitdagend project: Proeftuin Lettele

Een ander project is de proeftuin Lettele. Rick en Arjuna pachten een hectare grond (een voormalige maisakker) dat aansluit op het bosrijke landgoed Oostermaet van de stichting IJssellandschap.

Samen met 2 andere partners uit Lettele werd de maisakker in 2019 omgebouwd tot een natuurlijk voedselproducerend terrein. Op kruidenrijk grasland grazen biologische koeien, het gras wisselt af met een 3-tal stroken voor notenteelt zoals walnoten en hazelaars. Het terrein eindigt in een voedselwal met een lengte van 100 bij 10 meter.

In de voedselwal tref je o.a. veel fruitbomen zoals appels, peren maar ook kersen, pruimen en mispels.

Een onderdeel van de voedselwal is een grote poel die afgegraven is. Kikkers, salamanders en libelles hebben hier hun plekje al gevonden.

Er werd een ‘plantdag’ georganiseerd waarvoor vrijwilligers werden opgeroepen, maar ook leerlingen van het ecolyceum Deventer werkten die dag mee en konden op die manier kennis en ervaring opdoen. Ook kregen ze natuurlijk uitleg over het principe achter voedselwallen en voedselbossen.

Door de proeftuin lopen 2 paden, 1 pad loopt door de voedselwal en het andere grenst aan het bos van landgoed Oostermaet. Waar beide paden samen komen is een pad het bos in gemaakt, dit pad sluit na ongeveer 100 meter aan op een wandelroute van het wandelnetwerk Salland. Daarmee is een prachtig dorpsommetje gecreëerd. Het geheel moet natuurlijk nog tot wasdom komen maar ziet er nu al mooi uit.

Overzicht proeftuin Lettele, foto genomen vanuit de voedselwal
Overzicht proeftuin Lettele, foto genomen vanuit de voedselwal

De biodiverse biologische boer in beelden.

Na mijn gesprek/rondleiding was ik zeer onder de indruk van wat ik gezien en gehoord heb. Dit echtpaar pakt biodiversiteit zeer serieus aan. Groene vrijwilligers zullen zich hier zeer thuis voelen en ze kunnen als vrijwilliger meehelpen om het bedrijf van Rick en Arjuna nóg natuurvriendenlijker te maken.

Ik eindig dit artikel met onderstaande fotoserie van elementen die ik op mijn rondgang tegenkwam

  • De boerderij in Lettele
  • Prototype mobiel kippenhok, verplaatsbaar in weiland om mest te verspreiden
  • De open stal
  • Kruidenrijk gras
  • De poel met veel vochtminnende planten
  • De voedselwal met pad in de proeftuin Lettele
  • De aansluiting op het routenetwerk Salland in de Oostermaet
  • De boerderij met scharrelende varkens in de "voortuin"