Vrijwilligers rond de schaapskooi Twilhaar op de Sallandse heuvelrug
Het is lammetjestijd. De ene na de andere landschapsorganisatie organiseert een lammetjesdag. De vrolijk ronddartelende lammetjes zijn dan ook een genot om te zien. Maar ook de vaak oude schaapskooien zijn de moeite waard om te bekijken.
Rondom de schaapskuddes zijn ook behoorlijk wat groene vrijwilligers actief. Wij gingen eens kijken bij de schaapskudde Twilhaar op de Sallandse heuvelrug.
De schaapskooi Twilhaar
Nee, echt oud is deze schaapskooi niet. Het gebouw werd geplaatst in 1977. Maar op dezelfde plek stonden in het verleden al eerder schaapskooien. Eind vorige eeuw raakte de inzet van schaapskuddes tijdelijk buiten gebruik. Het gebouw verloor zijn oorspronkelijke functie en diende enkel nog als opslagruimte. De wens om de schaapskooi weer zijn oorspronkelijke functie te geven bleef echter, zowel bij eigenaar Staatsbosbeheer (SBB), de gemeente Hellendoorn en de provincie Overijssel. SBB stond aan de wieg van een stichting ‘Schaapskudde Sallandse heuvelrug’. Geprobeerd werd hiervoor vrijwilligers te vinden en dat lukte. Daardoor kreeg de schaapskooi in 2018 zijn oorspronkelijke functie terug. Een team van vrijwilligers gaf het gebouw en het omliggende terrein een flinke opknapbeurt. Ik praat met de voorzitter van de stichting Egbert Torenbeek.
Een team van vrijwilligers
“Eigenlijk hebben we drie teams” zegt Egbert. De onderhoudsploeg, de ploeg die het informatiepunt/de uitgeefhoek bemenst en het bestuur. “Maar veel activiteiten doen we samen, dat maakt het toch wel tot een echt team”. Een mooi voorbeeld is de lammetjesdag, gaat Egbert verder, dat is het mooiste moment van het jaar voor ons. Dan is het hele team paraat.
De onderhoudsploeg, bestaande uit vier personen ( maar nu even drie en een vacature), is heel veelzijdig. Met hier en daar wat hulp van een professional hebben ze de naast de schaapskooi gelegen hooiberg een compleet nieuwe functie gegeven. Van buiten ziet het er nog uit als een hooiberg doordat er een hooizolder ingemaakt is, maar van binnen is het nu een kleine vergaderruimte en een uitgifteruimte voor koffie, thee en versnaperingen.
Daar komt wel een verhaal bij zegt Egbert. We wilden een uitgifteluik dat open kon (zie foto van Egbert hierboven) maar zowel SBB als wijzelf wilden dat, als de luiken gesloten waren, de hooiberg er aan de voorkant net zo uit zou zien als de zijkant met twee kleine witte raampjes. De originele staat dus. Dat is prachtig gelukt, als de luiken dicht zijn, zijn ze niet meer zichtbaar en zitten de twee witte raampjes die erin zaten precies weer op hun plek.
Maar de mannen van de onderhoudsploeg doen meer. De ochtend dat ik er was trof ik ze in de boomgaard waar ook de schapen regelmatig lopen. Ze waren druk bezig fruitbomen te snoeien. De fruitbomen waren per boom overigens voorzien van een houten hek in landschapsstijl, dit om de schapen bij de fruitbomen weg te houden. Ook deze hekken zijn door de mannen zelf gemaakt.
Het uitgiftepunt is geopend op woensdag, vrijdag en zondag van 10.00 tot 15.00 uur. Naast koffie, thee en wat lekkers kun je er ook informatie krijgen over de schaapskooi nu en in het verre verleden toen Het Twilhaar nog een landbouwenclave was.
De wolf
De aanwezigheid van de wolf in Nederland levert ook voor een ander team groene vrijwilligers werk op. De kudde van de Twilhaar wordt bij de dagelijkse rondgang sinds kort beschermd door een speciaal hondenras; de Pyrenese berghond. Deze honden zijn zodanig fel zijn dat een wolf zich wel bedenkt om daar in de buurt te komen. Deze honden blijven in de buurt van de kudde. Als de kudde in de schaapskooi is gaan de honden in een met hekken omheinde ruimte/kooi die speciaal voor hen gemaakt moet worden. Daarvoor schakelt Staatsbosbeheer (eigenaar van de schaapskooi) een ploeg vrijwilligers in die op diverse plekken op de Sallandse Heuvelrug al de nodige bouwwerken heeft gerealiseerd. Het werk kan nog niet beginnen omdat de vergunning door de gemeente nog niet is afgegeven maar de kooi komt er.
De schaapskudde
De schaapskudde van Twilhaar kent beroepsherders. Herder André Kuhn en zijn vrouw zijn beiden beroepsherder. Opdrachtgever is SBB. Dag in dag uit trekken ze met de kudde de velden over. Daarnaast heeft André twee herders in opleiding. Veel hulp is er ook van stagiaires die de schapen en geiten helpen verzorgen. Op het moment dat ik er was liepen er vier stagiaires dierverzorging rond.
Niet elke schaapskudde werkt met beroepsherders. Op de Lemelerberg bijvoorbeeld heeft Landschap Overijssel een eigen kudde met maar één beroepskracht. Daarnaast zijn er een aantal vrijwillige herders actief op deze kudde.
Kort samengevat: Veel groen en mooi vrijwilligerswerk rondom de schaapskuddes in Overijssel.
Tot slot nog een aantal foto’s, onder andere van de lammetjes die op het moment dat ik er was even mochten dartelen vlak naast de schaapskooi.
-
De schaapskooi ligt aan de wandelroute -
De hooiberg met daarachter de schaapskooi -
Welkom op woensdag, vrijdag en zondag -
Bezoekers -
De kudde in de schaapskooi -
Stagiaires aan het werk bij de verzorging van de kudde -
Dartelende lammetjes -
Doorkijkje naar de schaapskooi -
De hekken voor de het onderkomen van de Pyrenese berghonden staan al klaar
