Groene Lopers in Overijssel zien resultaat van werk
Dankzij de Groene Lopers worden groene initiatieven in een gemeente met elkaar verbonden en versterkt. Deze beweging zorgt voor het verstevigen van lokale initiatieven. Acht verschillende Groene Lopers vormen samen de Groene Loper Overijssel. Wij spraken met de Groene Lopers Zwolle en Deventer over hun inzet en de resultaten die zij de afgelopen jaren hebben geboekt.
Dit jaar viert de Groene Loper Zwolle, als allereerste Groene Loper, zijn tienjarig jubileum. Erik de Kruif, al die jaren betrokken bij het werk van deze Groene Loper, eerst als vrijwilliger en tegenwoordig als lid van het projectteam, vertelt: ‘’Op een aantal vlakken zijn wij trendsetters geweest. Wij richten ons primair op buurtinitiatieven; vanuit die initiatieven ontstaat een soort olievlekwerking. Samen met de stadsbewoners werken we aan het vergroenen van de omgeving. Dat heeft in een aantal wijken heel veel resultaat gehad. Met een relatief kleine hoeveelheid geld hebben we een grote hoeveelheid werk uitgevoerd. Waar de gemeente eerst voorzichtig was met het toestaan van initiatieven van bewoners, is dat idee nu volledig omarmd. Een groeiend aantal straten is inmiddels voorzien van geveltuinen, boomspiegels en groene terreinen met adoptieovereenkomsten. En jaarlijks komen er meer initiatieven bij.’’

Samenwerking
Daar waar het kan en waar het wederzijds profijt oplevert, probeert de Groene Loper Zwolle de samenwerking te zoeken. Zo werken zij samen met de organisatie Straatboer, die zich op bewoners van huurwoningen richt. Hiermee wordt geprobeerd huurders te betrekken bij het vergroenen van de wijk of straat. Erik de Kruif: ‘’Bewoners van een huurwoning, zijn namelijk afhankelijk van wat woningcorporaties toestaan rondom vergroening.’’

Ook de samenwerking met het bedrijfsleven en andere organisaties wordt gezocht. Erik de Kruif: ‘’Wij werken met biologisch plantmateriaal. Zo zetten we ons niet alleen in voor een groene straat, maar ook voor een meer biodiverse straat, waarmee we bijen, vlinders en andere insecten helpen. We werken al bijna acht jaar samen met Natural Bulbs, een Nederlandse biologische bloembollenleverancier. Dankzij onze samenwerking stellen we het bedrijfsleven in staat om de belangstelling voor biologische producten te vergroten. Want alleen met biologisch materiaal kunnen we zorgen voor gezonde insecten.’’

Resultaten Zwolle
Dankzij de inzet van de Groene Loper Zwolle zijn er in de afgelopen tien jaar in totaal ruim 188.000 biologische bloembollen bij de buurtinitiatieven in de grond gepoot. In 2024 werden 10.240 bloembollen geplant tijdens 38 verschillende buurtinitiatieven. Een immense hoeveelheid, vindt Erik de Kruif. ‘’Hiermee hebben we niet alleen Zwolle een prettiger stad gemaakt voor de inwoners door de bloemenpracht in het voorjaar, maar ook voor wilde bijen. Daarnaast hebben we hiermee bijgedragen aan een impuls voor kwekers van biologische bloembollen in Nederland.’’
Daarnaast waren er in 2024 54 buurtinitiatieven die meededen aan de waardplantenactie ‘planten van Waarde’. Er werden 175 plantpakketten, met in totaal 1750 planten uitgedeeld en er is in 2024 in totaal 11.125 vierkante meter vergroend, waarvan 125 vierkante meter gewipte tegels tijdens het NK tegelwippen.
Steeds meer interesse
In Deventer en omgeving wordt het werk van de Groene Loper uitgevoerd door de Ulebelt. Inmiddels zijn ook de gemeente Olst-Wijhe en Raalte aangesloten bij de Groene Loper Deventer. Estella Franssen, projectmanager bij de Ulebelt, vertelt: ‘’Steeds meer inwoners van Deventer, Olst-Wijhe en omgeving weten de Groene Loper te vinden voor informatie, inspiratie, advies of vergroeningsacties met biologisch of inheems plantgoed.’’
De Ulebelt werkt vaak in opdracht van de gemeente Deventer en van bedrijven aan een breed pakket aan activiteiten. ‘’Met onze projecten zorgen we ervoor dat inwoners hun eigen leefomgeving kunnen verduurzamen. Een van onze lopende opdrachten gaat over klimaatadaptatie, dus het nemen van maatregelen rondom het klimaat. Dit wordt in veel gemeenten gesubsidieerd en gestimuleerd, maar over het algemeen maken niet veel inwoners hiervan gebruik. In Deventer, Olst-Wijhe en Raalte begeleiden wij, in opdracht van de gemeente, bewoners hier al meer dan zes jaar bij. Ook staan we in Deventer bekend om onze activiteiten rondom het helpen bij vergroenen, zoals het afkoppelen van regenpijpen van het riool, het planten van geveltuinen, hagen en bomen en het leggen van groene daken. Wij merken dat er door ons werk steeds meer interesse voor deze activiteiten is.’’
Boompjes oogsten
Daarnaast werkt de Groene Loper Deventer al drie jaar aan een project rondom het oogsten van gratis boompjes en struiken. Estella Franssen: ‘’Hierbij werken we samen met de landelijke partij Meer Bomen Nu, onderdeel van Urgenda. We maken afspraken met landgoedeigenaren, terreinbeheerders of gemeentes om inheemse zaailingen uit bossen en parken voorzichtig weg te halen, samen met vrijwilligers. Op deze manier kunnen we op één dag wel duizend boompjes oogsten. Deze kunnen vervolgens weer gratis worden uitgedeeld aan mensen die plek hebben voor meer groen. Vorig jaar hebben we 6500 bomen en struiken kunnen oogsten en uitdelen.’’

Groeiende bewustwording
Samen met de Groene Loper organiseert de Ulebelt verschillende jaaracties, zoals uitdeelacties met bloembollen en waardplanten, waarbij inwoners met korting plantpakketten kunnen aanschaffen. In 2023 zijn er op die manier tijdens de biobollenacties ongeveer 7.000 biologische bloembollen verstrekt en in 2024 waren dat er al ruim 15.000. Estella Franssen vertelt: ‘’Ik merk dat de bewustwording rondom dit thema en de behoefte hieraan groeit. Maar ook dat het aantal inwoners zonder kennis of ervaring toeneemt. Dat is zorgelijk omdat veel mensen daardoor een drempel ervaren om met vergroenen aan de slag te gaan. Doordat mensen samen aan de slag kunnen gaan, wordt die drempel verlaagd. Op die manier wordt vergroenen leuk. Het hoeft niet moeilijk te zijn; door enkele tegels te verwijderen en hier een struik en bodembedekker te planten, trek je al veel vogels, vlinders en insecten aan. Zo wordt vergroenen meer behapbaar voor mensen.’’
Ook de Groene Loper Zwolle merkt de afgelopen jaren een groeiende bewustwording van de noodzaak en de waarde van biologisch plantmateriaal. ‘’Daarom zijn we dol op de actie van de waardplanten. Die legt nog meer de nadruk op dit belang. Door hier informatie over te geven, pikken mensen dit op.’’

Ecologische woonwijk
Zelf woont Estella Franssen, als een van de initiatiefnemers, in de meest ecologische woonwijk van Nederland: het Aardehuis in Olst. ‘’Onze wijk heeft een voorbeeldfunctie, om anderen te inspireren. Het is heel leerzaam en waardevol om samen met je buren verantwoordelijk te zijn voor je groene omgeving. Dat is wat het werk van de Groene Loper ook zo mooi maakt; vergroenen kan een instrument zijn om te verbinden. Dat maakt ons werk naast een doel ook een middel voor een ander doel: dat mensen elkaar weer leren kennen en weten te vinden in hun buurt.’’
Ook in Zwolle zien ze de meerwaarde van samenwerking tussen inwoners binnen buurten of wijken. Erik de Kruif: ‘’Dankzij de voorjaars- en najaarsactie zetten we buurtinitiatieven aan het werk. Doordat je plantpakketten voor je buurt moet aanvragen, bevorderen we mensen om samen in de straat aan de slag te gaan. Dat sociale aspect heeft veel effect. Op deze manier leer je buurtbewoners kennen, én ben je samen actief met het vergroenen van je buurt.’’
Groene Prijs 2025
Het succes van de Groene Lopers wordt opgemerkt. Zo wonnen de kerngroep en de vrijwilligers van de Groene Loper Zwolle voor hun inzet rond het vergroenen van Zwolle de Groene Prijs 2025. Erik de Kruif: ‘’Ons werk wordt tot op gemeentelijk- en Provinciale Staten-niveau opgemerkt. De resultaten van de Groene Lopers zijn zichtbaar goed. Onze acties hebben succes. Hier zijn we trots op.’’
De inzet van de Groene Loper werpt zijn vruchten af, volgens Estella Franssen. ‘’Bewoners worden dankzij onze inzet actiever. Inmiddels zijn er een paar duizend inwoners actief betrokken bij onze acties. Met onze promotie zijn vijftigduizend mensen bereikt.’’
Hard nodig
Wat het werk van de Groene Lopers zo leuk maakt? Erik de Kruif: ‘’We werken met hele korte lijnen én met zichtbaar resultaat. Als je acht jaar geleden door een oude en versteende wijk van Zwolle zou fietsen, zou je alleen hier een daar een plukje groen zien. Nu heeft bijna iedere wijk en straat geveltuinen. Dat hebben we in tien jaar samenwerken en dankzij de inzet van de buurtinitiatieven bereikt. Daar zijn we trots op.’’ Estella Franssen beaamt dit: ‘’We merken een schrikbarend verlies van biodiversiteit. Als mensen de natuur niet kennen, beschermen zij deze ook niet snel. Ons werk is daarom ontzettend hard nodig.’’
