Het beste klaslokaal is buiten

IVN Oldenzaal-Losser en omstreken – actief in de noordoosthoek van Twente – telt zo’n 150 vrijwilligers. Dertig van hen zijn actief in de werkgroep schoolactiviteiten. Ze hebben een IVN-opleiding tot natuurgids afgerond. Robert Arends en Harry Roeloffzen coördineren deze activiteiten en zijn zelf ook met veel plezier schoolgids. Een van hun activiteiten is de jaarlijkse Slootjesdag in Arboretum Poort Bulten.

“Het is superleuk om met kinderen te werken”, vertelt Robert. “Voor mij is het een hobby om ze de natuur te laten ontdekken en beleven. We hebben zoveel mogelijk voor elke groep op de basisschool een eigen programma. Dat voeren we uit met onze schoolgidsen.” Robert en Harry zijn het erover eens dat het belangrijk is dat juist kinderen op de basisschool met de natuur kennismaken. Als ze ouder worden krijgen ze, in elk geval een tijdlang, andere interesses.

Harry: “Hoe kinderen de natuur ervaren hangt erg af van de plek waar de school staat. Ik was laatst bij een school die op 500 meter van een bos ligt en vroeg aan de kinderen: wie van jullie komt daar wel eens? De helft bleek nog nooit in het bos te zijn geweest. Als kinderen niet zelf van buiten komen of op een boerderij opgroeien, weten ze meestal heel weinig van de natuur. Het gaat er vooral om dat ze de natuur beleven. Dat ze een slakje op hun hand laten lopen, of een insect. Ons doel is dat ze het zo leuk vinden dat ze het jammer vinden om weer terug te gaan.”

Deze activiteiten organiseert IVN Oldenzaal-Losser e.o. voor kinderen op de basisschool:

Voor groep 1 en 2 zetten de gidsen vlakbij school het mobiele Kabouterpad uit. Een magische wereld vol kabouters, kabouterhuisjes en speelse opdrachten in de natuur. In groepjes van vijf à zes kinderen lopen de kleuters met hun eigen begeleider langs de route. Bij elk kabouterhuisje ontdekken ze een nieuwe natuuropdracht. Zo leren ze spelenderwijs over planten, dieren, seizoenen en wat er allemaal om hen heen leeft. Het pad is ontwikkeld voor de lente en de herfst, en duurt ongeveer anderhalf uur.

Het Kabouterpad
Robert met kinderen van groep 1 en 2 op het Kabouterpad
Het kabouterpad spreekt tot de verbeelding.

Groep 3 heeft geen vast programma. Robert: “Kinderen leren dan al zoveel nieuwe dingen dat we het rustig aan doen. We zaaien bijvoorbeeld een bloemenlint of plantenbakken met ze in, of onderhouden het groen op het schoolplein.”
Groep 4 van de Oldenzaalse scholen doet een herfstproject in Hoge Venterink, een natuurgebied van Natuurmonumenten met een beek en veel bijzondere bomen.
Groep 5 van scholen in Losser gaat in de herfst naar het Duivelshof in de Lutte voor een bosexcursie.
In Losser doet groep 6 mee met het Waterproject. Samen met de gidsen vangen de kinderen waterdiertjes, determineren ze en zetten ze dan weer terug.
In Oldenzaal doet groep 6 het project Kikkers in de klas. De kinderen verzamelen kikkerdril dat ze in een aquarium in de klas opkweken tot kleine bruine kikkers. IVN verzorgt daar een lespakket bij. Zo kunnen de kinderen in een logboek de ontwikkeling van de kikkers bijhouden.
Met de Oldenzaalse groepen 7 gaan de natuurgidsen naar kinderboerderij Natuurrijck De Höfte. Samen met De Höfte doen ze het Beestjesproject over insecten en andere beestjes in de natuur.
Groep 8 ten slotte gaat onder leiding van een natuurgids geocachen: een schattenzoektocht waarbij je met behulp van een GPS-ontvanger of smartphone op basis van coördinaten een verstopte ‘cache’ zoekt – en spelenderwijs in de natuur bezig bent.

Scharrelkids

Een activiteit die IVN landelijk organiseert is Scharrelkids. IVN Oldenzaal-Losser heeft daar een aparte werkgroep voor, waarvan ook de schoolgidsen deel uitmaken. Daarbij kunnen kinderen tussen 4 en 12 jaar de natuur van dichtbij beleven, samen met hun (groot)ouders of verzorgers. Scharrelen – zelf laten ervaren en ontdekken – is volgens IVN dé manier om kinderen weer in contact te brengen met de natuur. Dit vindt vier keer per jaar plaats in Arboretum De Lutte, met als thema de vier seizoenen: lente, zomer, herfst en winter.

Natte maar succesvolle Slootjesdag

De werkgroep Schoolgidsen organiseert elk jaar de Slootjesdag in het arboretum – de ideale omgeving dankzij de mooie vijvers. Het weer was dit jaar minder ideaal, want het regende soms stevig. Maar dat hield de bezoekers en IVN-vrijwilligers niet tegen. Gewapend met paraplu’s en regenpakken gingen kinderen en (groot)ouders op zoek naar waterbeestjes.

Een schoolgids geeft uitleg met behulp van een overzicht van waterbeestjes.
Speuren naar waterbeestjes in het schepnet.
De natuurgids – met rugzak – legt uit hoe je waterbeestjes vindt.
Robert (midden) vertelt wat er onder de microscoop te zien is. Op tafel staan bakken met onder meer salamanders en goudgerande waterkevers.
De informatie over waterbeestjes is er ook op posterformaat.