NKL Paddenstoelen, vliegenzwam (8) (Large)kopie
Paddenstoelenwerkgroep Zwolle

Paddenstoelenwerkgroep Zwolle

Het hele jaar door liggen er schimmeldraden in de grond van waaruit paddenstoelen kunnen groeien maar vanaf het begin van de herfst worden de omstandigheden steeds gunstiger en breekt de tijd aan dat paddenstoelen in groten getale opduiken. Reden voor groenbezig.nl om een middagje mee te lopen met een paddenstoelenwerkgroep. De paddenstoelenwerkgroep Zwolle van de KNNV en IVN houdt zich bezig met het inventariseren van paddenstoelen die voorkomen op landgoederen, in parken en natuurgebieden in de wijde omgeving van Zwolle, van Windesheim naar Ommen , van Noord-Veluwe tot aan De Wieden. Al met al zo’n 20 gebieden die met enige regelmaat bezocht worden. 

Ik heb contact gezocht met Tineke Burghard, coördinator van deze paddenstoelenwerkgroep en ze geeft aan dat ik van harte welkom ben op een excursiemiddag. 

In het veld

Ik ontmoet Tineke en met haar 8 andere enthousiaste leden van de groep op de parkeerplaats van de Ossenberg nabij Heerde, Noord-Veluwe. Een beetje grensoverschrijdend bezig deze keer dus.

Tineke doet dit werk al sinds de eeuwwisseling. De eerste zes jaar nog een beetje vrijblijvend maar vanaf 2006 meer gestructureerd inclusief het doen van meldingen van waargenomen paddenstoelen. Op onderstaande foto is Tineke bezig met haar werk in het veld. Aantekeningen maken en een bakje om paddenstoelen in op te bergen die thuis nader geanalyseerd moeten worden.

Tineke Burghard
Tineke Burghard

Wat ik tref is een gezellige groep mensen die het leuk met elkaar heeft. Tineke: “de werkgroep telt 19 leden maar niet ieder lid is altijd aanwezig. Er is een vaste kern van ongeveer 10 mensen. Elke excursie duurt in principe 2 uur maar vaak loopt het wel wat uit door het enthousiasme van de werkgroepleden”. Zo ook deze middag want 3 uur later stap ik pas weer in de auto om naar huis te gaan.

Al snel lopen we te struinen door de mooi gekleurde bossen van Heerde. De groep waaiert wel een beetje uit maar niet al te veel want dit vrijwilligerswerk vraagt veel overleg en discussie om de paddenstoelen te benoemen. Alle zintuigen worden gebruikt om erachter te komen wat ze zien. Proeven, ruiken, voelen etc. Tineke: “leuk dat onderlinge verschil in smaak of reuk”. Op onderstaande foto wordt een paddenstoel geproefd (deze smaakte niet lekker trouwens, het wordt snel weer uitgespuugd).

paddenstoelen proeven
paddenstoelen proeven

Determineren

Het determineren is wel serieus werk, alle op naam gebrachte soorten (130 soorten die middag) worden gemeld aan de Nederlandse Mycologische Vereniging om bij te dragen aan de kartering (het in kaart brengen waar welke paddenstoelen te vinden zijn). Paddenstoelen zijn niet alleen mooi maar ook nuttig. Ze vervullen essentiële functies in de natuur, zoals samenwerking met bomen en opruimen van afgevallen blad en dood hout.

Goede determinatie is moeilijk, reden waarom de meeste werkgroepleden naast de mogelijkheden om in het veld te analyseren, bakjes bij zich hebben om thuis microscopisch onderzoek te doen. Veel leden zijn dusdanig geïnteresseerd in paddenstoelen dat ze thuis over een microscoop en uitgebreide literatuur beschikken om te determineren.

Plukken voor consumptie doet de werkgroep nooit. Uitsluitend voor studie en educatie.

Determineren
Determineren

Enthousiasme

De groep is enthousiast en ik word als gast regelmatig geroepen als er weer iets bijzonders waargenomen wordt. “Nico kom eens kijken naar deze gevallen eik. Zit propvol met zwarte knoopzwammen” Even later zien we een aardster. Als ik zeg “aha, die ken ik. Dat is de gekraagde aardster” word ik snel gecorrigeerd. “Aardster is goed maar dit is een gewimperde aardster”. Het is ook wel echt moeilijk. Neem bijvoorbeeld een russula, van die familie zijn er alleen al 120 soorten bekend in Nederland.

Enthousiast is de groep even later ook als we stuiten op een paar prachtige violette gordijnzwammen (foto hieronder).

Violette gordijnzwam
Violette gordijnzwam

Muizenstaartzwam

Even later krijg ik een sparrenappel aangereikt met daarop een drietal muizenstaartzwammetjes. Ik probeer ze mooi op de foto te krijgen maar dat lukt niet direct. Verderop vind ik zelf een sparrenkegel met wel 15 muizenstaartzwammetjes Zo mooi, zo teer. Voorzichtig leg ik de sparrenkegel op een bedje mos en ga met mijn camera aan de slag. Nu ben ik wel tevreden over het resultaat.

Sparrenkegel met muizenstaartzwammetjes
Sparrenkegel met muizenstaartzwammetjes

Paddenstoelen het hele jaar door.

Nog even terugkomend op de intro. In de herfst zijn de omstandigheden voor paddenstoelen vaak het best maar paddenstoelen kun je het hele jaar door aantreffen. De paddenstoelenwerkgroep is verdeeld over het jaar ongeveer 6 maanden bezig met het determineren van paddenstoelen. Tineke: “In het voorjaar zijn er de typische voorjaarspaddenstoelen zoals rode kelkzwammen, voorjaarskluifzwam, grote aderbeekzwam, bokaalkluifzwam en morieljes”.

Nog een kleine fotoserie tot slot.

Ik zou nog eindeloos lang door kunnen gaan maar besluit dit artikel met een kleine serie foto’s van deze prachtige maar tegelijk ook nuttige excursie.

  • gewoon eekhoorntjesbrood
  • Microscopisch klein zijn ze soms. Daarbij was deze nog groot
  • Jawel, ook de cantharel werd aangetroffen
  • De Ossenberg kent ook een mooi heideveld. Ook daar werd gedetermineerd
  • Plooivoetstuifzwam
  • Overleg in het veld
  • Werkgroepleden in een herfstige omlijsting
  • Al determinerend genieten van de fraaie herfsttooi