‘Vrijwilligers pakken zelf het heft in handen’

Het geluid van snel stromend water in de Vecht bij Hardenberg geeft direct een vakantiegevoel. Op het terras van natuuractiviteitencentrum De Koppel kun je ervan genieten bij een kop koffie of thee. Het centrum bestaat sinds 2000 en organiseert allerlei activiteiten en projecten rond duurzaamheid en natuur. Dat doen de vier vaste medewerkers met behulp van vele vrijwilligers. Miriam Gerrits, medewerker Duurzaamheid, vertelt wat de vrijwilligers voor De Koppel betekenen.

Natuuractiviteitencentrum De Koppel in Hardenberg. Foto: Miriam Gerrits

‘We hebben zo’n zeventig vrijwilligers. Sommigen beheren het gebouw en verzorgen de horeca. Een team geeft lessen aan basisschoolleerlingen, een ander team organiseert middagen voor kinderen met een natuurthema, zoals “Vogelvoer maken”. We hebben mensen die excursies verzorgen, een tuinploeg, vrijwilligers voor kinderfeestjes en gastvrouwen voor organisaties die bij ons een vergaderruimte huren – het waterschap Vechtstromen zit hier graag. Onze bijen worden verzorgd door vrijwilligers van de imkervereniging. Dan hebben we vrijwilligers voor het Repaircafé, duurzaamheidscoaches en natuurlijk het bestuur. Zonder al die vrijwilligers zou De Koppel niet kunnen draaien.’

Miriam Gerrits, medewerker Duurzaamheid van De Koppel

Vrijwilligers willen actief zijn

Wat kenmerkt die vrijwilligers? ‘Ze komen uit de hele omgeving’, zegt Miriam. ‘Ze hebben allemaal iets met duurzaamheid, natuur, de omgeving of met mensen. Maar het opvallendst is dat ze allemaal actief willen zijn. Ze pakken het heft in handen en bepalen zelf wat ze gaan doen. De meesten zijn gepensioneerd, maar we hebben ook jongeren die zijn aan komen waaien via een stage of traject. Sommigen zijn hier als kind met school geweest, hebben nu zelf kinderen en willen iets doen met natuur en duurzaamheid. Er zijn ook mensen die hier via de gemeente kwamen om werkervaring op te doen, vervolgens een baan hebben gevonden, maar blijven als vrijwilliger.’

Lukt het om nieuwe vrijwilligers te vinden? ‘Bestuursfuncties zijn lastig te vervullen, maar dat is overal. Het bleek wat gemakkelijker om energiecoaches te vinden doordat die hun tijd zelf kunnen indelen. Gelukkig hebben we een stabiele ploeg met weinig verloop.’

Handelingsperspectief

Als het om duurzaamheid gaat, heeft De Koppel vijf aandachtsgebieden: energie, afval, water, biodiversiteit en alles wat je doet in en om het huishouden. In het thema water komen duurzaamheid, biodiversiteit en afval samen. Miriam vindt het belangrijk om niet alleen te wijzen op de bedreigingen, maar ook handelingsperspectief te bieden. Bijvoorbeeld via de jaarlijkse schoonmaak van de Vecht, het waterploggen. ‘We beginnen ’s morgens vroeg. Ondernemers uit de buurt lenen ons gratis elektrische bootjes en kano’s. Er helpen allerlei vrijwilligers mee: van leden van de Rotary of de Lions tot gewone mensen die komen aanlopen. Zij krijgen grijpers en plastic zakken mee en het waterschap vaart met een bootje op en neer om volle zakken op te halen. Gelukkig komt er niet meer zoveel afval vanuit Duitsland in de Vecht. Maar de schoonmaakactie is nog steeds echt nodig, want langs het Nederlandse deel gaat niet iedereen zorgvuldig om met afval.’

Waterploggen: sport en afval rapen ineen, in dit geval met bootjes op de Vecht

Woningtest met gekleurde rook

Handelingsperspectief komt ook van de energiecoaches. Zij komen bij mensen in Hardenberg thuis om te adviseren hoe zij hun woning energie-efficiënter kunnen maken. ‘Met een gift van het Rabobankfonds hebben we een blowerdoor en de bijbehorende cursus kunnen kopen’, legt Miriam uit. ‘Bij de blowerdoortest brengt de coach een woning in overdruk en spoort dan met rook koudelekken op. Dat is soms een openbaring voor de bewoners, zeker als ze denken dat hun huis goed geïsoleerd was. De coaches vragen of de bewoner vrienden, buren en familie uitnodigt, zodat die kunnen zien waar ze in hun eigen huis op moeten letten.’