Red de grutto... Weilandirrigatie

Enige tijd geleden ontmoette ik Hennie Schröder, voorzitter van de Vogelwerkgroep Geesteren. Ik interviewde hem toen i.v.m. het artikel over weidevogelbeheer van de vogelwerkgroep met behulp van dronetechnieken en plas-dras. Tijdens dat gesprek vertelde Hennie me al over weilandirrigatie, een nieuw project ontsproten aan zijn brein.

Eind vorig jaar volgde hij een webinar (dat is een interactieve presentatie of workshop die online vanuit huis gevolgd kan worden), over druppelirrigatie, georganiseerd door LTO Noord-Oost Twente, waterschap Vechtstromen, Provincie Overijssel en de leverancier Veha Plastics en specifiek gericht op de droogteschade bij de akkerbouw. In de webinar werd uitgelegd door Robert de Lenne, droogtecoördinator bij waterschap Vechtstromen wat ons te wachten staat voor wat betreft het weer: de droogte wordt structureler en de weersomstandigheden extremer.

Gefronste wenkbrauwen

De uiterst nuchtere Hennie vroeg tijdens dat webinar: “kun je dat druppelirrigatiesysteem ook toepassen op weilanden?” Die vraag deed de wenkbrauwen van de organisatoren van de webinar fronsen, want waarom zou je dát doen. Maar Hennie ging door, want structurele droogte en extremer weer zou het einde van de weidevogels in grote delen van Nederland betekenen. Het resultaat? Een experiment druppelirrigatie op een stuk grasland van 5,2 hectare gecombineerd met druppelirrigatie op een aangrenzend perceel met mais.

Het experiment druppelirrigatie

De vogelwerkgroep Geesteren ging samen met de veehouders Bas Haarhuis, Edwin Lohuis en Chiel Kamphuis, (tevens lid van de LTO Noord-Oost Twente), boeren die het weidevogelprobleem ook hoog op de agenda hebben staan en Boike Damhuis van Veha Plastics om tafel om te bezien of het plan uitvoerbaar en productief voor de weidevogels kan zijn, en dan met name voor de grutto en de kieviten. Met de gezamenlijke doelstelling, namelijk hoe kunnen we de neerwaartse spiraal van de afname van de weidevogels in Nederland stoppen en ombuigen naar aantallen, die vroeger zo gewoon waren. Iedereen werd enthousiast over dit project, met als gevolg dat Chiel Kamphuis aangeboden heeft om het project uit te proberen op een weiland dat altijd al populair was bij grutto’s en Bas en Edwin op hun naastgelegen maislanden.

De opzet van het project is om op een weiland van 5.2 hectare druppelirrigatie toe te passen op 75% van de grond. Op 30 tot 40 cm diepte liggen dan leidingen die druppelsgewijze om de 40 cm water afstaan aan de bodem. Door het gras aan de wortels te bewateren en verder ‘gewoon’ te gebruiken als intensief bewerkte landbouwgrond krijgt het een veel hogere opbrengst. En dat terwijl het veel duurzamer is. Er wordt minder energie verbruikt, je verspilt geen water waardoor je kunt volstaan met een kleinere bron, je hebt geen last van een sproeiverbod etc. etc.

Essentieel is dat door de irrigatie de bodem vochtig blijft waardoor de wormen dicht aan de oppervlakte blijven en daarmee bereikbaar zijn voor de jonge kuikens.

Volgend jaar gaan de leidingen voor dit project de grond in en dit jaar werd als eerste experiment gestart door een strook van 10 x 400 meter te voorzien van druppelirrigatie. Op onderstaande foto de drie delen in beeld. Gemaaid weiland, kruidenrijk grasland en de ingezaaide akker

De 25% overgebleven grond wordt kruidenrijk grasland. De boer mag dit grasland dan niet intensief bewerken, dus ook niet bemesten. Dat noemt men ook wel verschralen. Pas als de weidevogels weg zijn mag er gemaaid worden. Het kruidenrijke grasland is dan een prachtige schuilplek voor de jonge grutto’s.

De opbrengst van dit stuk land voor de boer is 0 maar dat wordt dus ruimschoots gecompenseerd door de veel hogere opbrengst van de andere 75%. Ook zal de voedingswaarde van een veel betere kwaliteit zijn.

Predatie

Het experiment wordt zoals geschreven uitgevoerd in combinatie met een aangrenzend stuk maisland. Dit heeft als voordeel dat de infrastructuur voor beide percelen benut worden kan worden.

Maar niet alleen dat. Op dit maisland nestelen al kieviten, de kuikens hebben dan een grotere kans op overleven. De kieviten zullen namelijk samen met de grutto’s ten strijde gaan tegen de vliegende predatoren. Dit verhoogt de kansen op vliegvlugge grutto- en kievitskuikens enorm, ook de kievitenstand neemt namelijk drastisch af in Nederland.

Een spiedende valk nabij een kruidenrijk grasland

Groenbezig.nl is erg benieuwd naar het resultaat en zal dit project zeker volgen. Het resultaat zal pas over enkele jaren goed zichtbaar zijn. Ook is groenbezig.nl onder de indruk van de samenwerking tussen de boeren en de vogelwerkgroep Geesteren. Iedereen wil de weidevogels behouden.

Heel duidelijk is dat de vogelwerkgroep Geesteren en dan, zonder iemand tekort te doen, Hennie Schröder als bevlogen voorzitter, tevens volledig bevoegd dronepiloot, alle creativiteit en inventiviteit gebruiken voor maar 1 doel: