Vrijwillig schaapsherder op de Lemelerberg, het is een vak maar ook een roeping.

De schaapskudde op de Lemelerberg mag je met een gerust hart een toeristische bezienswaardigheid noemen. Het is ook een prachtig gezicht die deinende massa die zich langzaam door het landschap beweegt en helemaal als de heide in bloei staat. Maar er zijn ook dagen dat het koud en nat is en er niemand op de heide te vinden is. Ook dan ben je op pad met de kudde. Waarom doen ze dat eigenlijk? Deels gebeurt dat met beroepsherders en deels met vrijwilligers die het herdersvak onder de knie hebben. Ik volg een dagje Monique Vos, vrijwillig schaapherder o.a. op de Lemelerberg. Wat beweegt haar om in weer en wind met de schapen op pad te gaan.

Schaapherder Monique ziet het herdersvak als een roeping

Nico Kloek

Het is 3.30 uur als de wekker gaat. Vandaag mag ik op stap met herder Monique om te ervaren hoe het is om herder te zijn. Omdat we midden in een hittegolf zitten vertrekken we al om 6 uur vanaf de schaapskooi. Maar voordat we kunnen vertrekken moet er het nodige gebeuren. De rammen in de schaapskooi moeten gevoerd worden, de honden krijgen eten etc. etc. Ontzettend energiek pakt Monique al deze zaken op. Monique is een 51-jarige vrouw die bijna wel schapenbloed in de aderen moet hebben. "ik denk als een schaap en leef met mijn honden" Een gevleugelde uitspraak van Monique. In de loop van de ochtend zal ik deze drie-eenheid ervaren.

Maar eerst, waarom doen ze dat eigenlijk?

Monique vertelt dat het een functionele kudde is, d.w.z. dat de schapen voorkomen dat de heide dichtgroeit met gras. Daarnaast zijn de schapen goed voor de biodiversiteit, ze verspreiden zaden in hun vacht en ze zorgen met poepplekken en looppaden voor variatie in de heide.

Eigenlijk zie ik vandaag de kudde niet echt aan het werk. Ik zie meer de herder en de honden in actie om de kudde naar de top van de Lemelerberg te brengen zodat we samen kunnen genieten van de adembenemende schoonheid van de heide die volop in bloei staat. Bovenop mag de kudde z'n gang gaan en lekker grazen.

Monique: "Normaal pak ik een afgesproken perceel en verblijf daar die dag met de kudde, dat perceel is dan aan de beurt om begraasd te worden",

De kudde telt ruim 330 schapen en het worden er 750 als de heide verder uitgebreid wordt, een proces dat nu gaande is.

Ik lees in een stuk van de beroepsherder van de Lemelerberg Anita Wichers dat op sommige plekken op de berg massaal ongewenste dennetjes opkomen. De schapen eten die nauwelijks. Een mooie taak voor de herders om die op zo'n dag met de hand of met de zaag te verwijderen. Zo sla je twee vliegen in 1 klap, schapen hoeden en natuurbeheer.

Monique vertelt

Monique heeft de kunstacademie gedaan (monumentale vormgeving) aangevuld met een jaar UvA Theaterwetenschappen. Door de geboorte van haar 2 kinderen heeft ze het roer omgegooid naar het bedrijfsleven om in het onderhoud van het gezin te kunnen voorzien.

Toch heeft ze de hang naar vrijheid en leven in harmonie met de natuur nooit los kunnen laten. Via vrijwilligerswerk bleef ze zich inzetten voor de natuur o.a. als vrijwilliger in de professionele opvang van walvisachtigen. Uiteindelijk heeft ze nogmaals het roer omgegooid om haar liefde voor agrarisch werk, schapen en de natuur professioneler aan te gaan pakken. Minder bedrijfsleven-uren en investeren in agrarische schapenstages, de herdersopleiding en landbouwcursussen.

Ze is nu 4 dagen per week actief als vrijwillig herder waarvan 2 dagen voor de kudde op de Lemelerberg. Een vetpot is het zeker niet en de vraag waarom ze dit dan doet beantwoord ze op de top van de Lemelerberg "kijk eens om je heen, dit is toch magistraal, je voelt je hier zo één met de natuur" En inderdaad ik ervaar het mee. Kilometers ver kun je kijken over prachtige bloeiende heide en daarachter het platteland van Nederland. De schapen die rustig grazen maar zo nu en dan ook een knuffel komen halen, het samenwerken met de honden om de kudde de goede kant op te krijgen, maar ook de aandacht en liefde die je van je honden krijgt. Natuurlijk zijn er koude en natte dagen maar ook dan voel je je één met de natuur.

Toeristische bezienswaardigheid

Een toeristische bezienswaardigheid is de kudde zeker. Herhaalde keren zie ik dat Monique even het gesprek aangaat met toeristen terwijl de honden de kudde bewaken. Menigeen legt dit fraaie tafereel vast. Zelf op de vroege morgen om 7 uur komen de eerste wandelaars even een praatje maken.

fotoserie en film

Als fotograaf heb ik een heerlijke ochtend in het veld gehad. Monique heeft me laten zien wat haar drijft en dat is werkelijk zeer de moeite waard. Dank daarvoor Monique.

Ik eindig deze presentatie met een fotoserie. Klik op de rondjes onder de onderstaande foto om de volgende in de serie te zien.

Ook heb ik nog een filmpje gemaakt van deze dag. De link daarvan staat onder de fotoserie..