Vitamine G voor jong dementerenden

Lidewij gaat op pad met Tamara, begeleider van de jong dementerendengroep van Carintreggeland

Het was Wout Nieuwenhuis van Landschap Overijssel die me attendeerde op de groep Jong Dementerenden die werkt aan natuurbeheer in Twente. Wat begon als een pilot van Landschap Overijssel en Carintreggeland is inmiddels opgenomen in het reguliere aanbod van Carintreggeland. Hoe de aanpak werkt mag ik vandaag in de praktijk ervaren. Ik loop als vrijwilliger mee met Tamara, coördinator Activiteiten en Welzijn en begeleider van de groep. Deze periode werken de deelnemers; mannen en vrouwen tussen de 52 en 80, op een particulier heideterrein in de buurt van de campus van de Universiteit Twente.

Om kwart voor negen heb ik afgesproken met Tamara. Tamara is al vanaf het begin betrokken bij de groep: “Het leek me ontzettend leuk om dit project verder te helpen ontwikkelen” vertelt ze “ik vind de doelgroep van jong dementerenden heel interessant en ben een echt buitenmens”. Samen met haar twee hondjes wachten we de rest van de deelnemers op. Vandaag zijn dat Wim, Hans en Joachim.

Sterke koffie om wakker te worden

We vertrekken naar het werkterrein, een stukje heidelandschap in het bos dat opgeschoond moet worden. Daar staat een keet op ons te wachten. Samen laden we de tafel en stoelen uit en zoeken een plekje in de ochtendzon. Ik maak koffie. Veel te sterk, merk ik tot mijn schrik als ik hem proef. “Nee hoor geen probleem” stelt Wim mij gerust. En ook Hans vindt het prima, het helpt hem om wakker te worden. Joachim laat zijn koffie nog even staan. Hij is de jongste deelnemer vandaag. Misschien een jaar of tien ouder dan ik (ik ben 43), maar het praten lukt niet meer. Als hij zijn koffie ook op heeft gaan we aan de slag.

Wim aan het werk
werken op de hei
Werken op de hei

Werken op de hei

In rustig tempo gaan we aan de slag in het heideveld. Joachim knipt onder begeleiding van Tamara de wat grotere boompjes weg. Wim, Hans en ik trekken de jonge dennetjes uit. De hondjes houden ons gezelschap en haast ongemerkt vullen we heel wat kruiwagens.

Regelmatig nemen we pauze. De zon is heet en we verplaatsen onze stoeltjes naar de schaduw. Tijdens de lunch komen we in gesprek over de groep. Er is ruimte voor nieuwe deelnemers en ik vraag wat deze groep zo leuk maakt. “We hebben een hele gezellige groep en het is echt fantastisch zo in de natuur” noemt Wim “’s ochtends horen we de specht en het is fijn dat het werken wordt afgewisseld met wandelen”. Hans vult aan dat je veel kan leren in deze groep: “Het is interessant wanneer Teun (de vaste vrijwilliger van landschap Overijssel, die er vandaag niet bij kan zijn) vertelt over wetenswaardigheden in de natuur.” Later, in gesprek met Tamara vertelt ze dat het buiten bezig zijn heel activerend werkt. “Thuis of in de centra dutten mensen vaak in. Maar hier buiten blijven ze actief en doen ze lekker mee met het werk en het wandelen.” De groep werkt ook door als het weer wat minder is. “Een beetje miezer kan geen kwaad” vertelt Tamara. “maar als het de hele dag regent gaan we wat anders doen. Naar de kringloopwinkel bijvoorbeeld.” Dit komt eigenlijk maar zelden voor. De groep zit ook altijd buiten in de pauze en met de lunch. Alleen als het heel vies weer is wordt er uitgeweken naar de keet waar ook de kachel aan kan.

Na de lunch werken we nog even door. Wim is tevreden over het resultaat “We zijn vandaag maar met een klein groepje, maar we hebben ontzettend veel gedaan!” Om een uur of 2 is het tijd voor een wandeling. Dat is ook het moment dat ik even met Hans oploop. Na een wat moeilijke start vandaag krijgt hij steeds meer energie en het wandelen doet hem duidelijk goed. Al laat hij merken dat het weer eigenlijk te mooi is voor hem “als het regent of hard waait is het nog mooier. Nu heb je er eigenlijk niets aan, alleen maar bomen”. Ik snap wel wat hij bedoelt. Ik hou zelf ook van natuurgeweld, storm en wind. Al je zintuigen gaan open en je voelt je volop levend.

Activerend en zinvol

En misschien sluit dit ook wel aan bij wat Tamara bedoelt als ze zegt dat het werken in de natuur activerend werkt. Het buiten bezig zijn doet een beroep op al je zintuigen en je hele lijf. Alzheimer Nederland benoemt hoe belangrijk beweging is voor je brein. Waarschijnlijk omdat het de doorbloeding van de hersenen en de productie van nieuwe zenuwcelverbindingen stimuleert.

Bewegen in de natuur doet nog eens extra goed. Uit onderzoek van o.a. Agnes van den Berg blijkt dat de natuur als een ‘vitamine G’ werkt voor je gezondheid. Bezig zijn in het groen heeft een positief effect op je immuunsysteem, op je gemoed, je hartslag, bloeddruk en werkt ook nog eens stress verlagend. Daarnaast vergroot het je ‘aandachtscapaciteit’; het kost je brein geen moeite om de natuur te ‘verwerken’. Van oorsprong zijn onze hersenen erop ingesteld om patronen in de natuur te herkennen. Hierdoor kan je hoofd tot rust komen en ontstaat er weer ruimte voor andere dingen.

Naast de beweging en de vitamine G is het werken aan natuurbeheer zinvol en voelen de deelnemers zich van betekenis. “We werken in opdracht van onder andere particuliere landeigenaren” vertelt Tamara. Dit project is hiermee een echte win-win situatie voor mens en natuur.

Na de wandeling is de dag afgelopen en wordt iedereen opgehaald. De heren stappen moe maar voldaan en met een twinkeling in hun ogen in de taxi’s. Ik neem afscheid van Tamara en stap zeer onder de indruk in de auto op weg naar Zwolle.

Meedoen?

De groep staat open voor nieuwe vrijwilligers en deelnemers. Heeft u interesse om als vrijwilliger betrokken te zijn bij dit project? Neem dan contact op met Landschap Overijssel. Zou dit project in een behoefte kunnen voorzien van u of uw naaste? Neem dan contact op met Tamara van Carintreggeland.

Deze column is geschreven door Lidewij Disbergen, redactielid van Groenbezig.nl.